Rens Ulijn

Journalist & eindredacteur


Welkom op mijn blog! Hier schrijf ik op persoonlijke titel over alles wat me bezighoudt.

Monsieur Maurice en d’n Dries

mei 3, 2014Rens Ulijn0 Reacties

Toen ik klein was, dacht ik altijd dat het beroep kapper iets voor homo’s was. En dan vooral voor het verwijfd-nichterige type. Mijn  enge visie op het coiffeursmetier, was waarschijnlijk sterk beinvloed door het nogal stereotype karakter van de bekendste kapper in het dorp waar ik opgroeide. Naast kapper, was hij ook vriendin en stijladviseur van m’n moeder. Wekelijks kwam hij bij ons aan huis om het haar van m’n moeder te doen, terwijl hij met veel aplomb de laatste dorpsroddels en modetrends met haar doornam. Als kind was het voor mij volstrekt duidelijk: kappers waren vrouwen in een mannenlichaam.

Inmiddels ben ik getrouwd met de dochter van een kapper en weet ik dus vrij zeker dat er ook hetero-kappers bestaan. Sterker nog, ik weet nu dat het beroep barbier tot diep in de vorige eeuw qua mannelijkheid niks onderdeed voor professies als slager, piloot of bouwvakker. Het moet ergens in de jaren zeventig zijn geweest dat de barbier het definitief aflegde tegen de hairstylist. Kappers ontdekten dat ze veel meer geld konden verdienen aan vooral vrouwelijke klanten, als ze zichzelf positioneerden als onmisbare adviseur en schoonheidscoach. Mannen werden steeds meer de paria van de kapsalon en herenkappers transformeerden zich tot parttime nichten om maar aan te kunnen blijven haken bij de tijdsgeest. Annie M.G. Schmidt beschreef dit tragische proces op een fantastische manier in haar gedicht ‘Monsieur Maurice’: ‘Ik ben grand artist in de haute coiffure. Dat is gewoon een kapper, maar een hele dure.’  In het gedicht verlangt de hairstylist terug naar het tijdperk dat hij nog barbier was:

‘O, wat was het makkelijk, toen ik nog barbier was
in het kapperszaakje bij de Magerebrug,
toen het harenknippen nog een groot plezier was,
nooit, nooit komt die tijd terug.
Scheren meneer,
mes goed meneer,
dag meneer, tot de volgende keer.’

Revival
Zo snel als de barbiers en herenkappers een halve eeuw geleden uit Nederland verdwenen, zo snel lijken ze de afgelopen jaren weer terug te komen in het straatbeeld. De opmars van de barbier is werkelijk niet te stuiten. Onder aanvoering van de mannen van het Rotterdamse ‘Schorem’ is er een ware barbiersrevival gaande. Een ontwikkeling die ik van harte toejuich, zeker ik omdat ik sinds kort een wat serieuzere baard aan het kweken ben. Toen ik laatst een afspraak in België had, reed ik -onderweg vanuit Haarlem- dus Rotterdam in voor zo’n stoere knip- en scheerbeurt bij de strictly for men barbershop in hartje Rotterdam. Ik wilde het wel eens meemaken. Zonder afspraak, want dat daar doen ze niet aan bij Schorem.

Dagje naar de kapper

De wachtrij bij Schorem op een doorsnee donderdagochtend.

De wachtrij bij Schorem op een doorsnee donderdagochtend.

Als ik om elf uur ’s morgens binnenstap, zijn er welgeteld 30 wachtenden voor me. Met zes barbiers aan het werk, zal ik met een beetje geluk rond half drie uur aan de beurt zijn. Ik ben duidelijk de enige aanwezige die zich daarover verbaast. Zwijgend turen de wachtende mannen op hun smartphone, een enkeling heeft een boek meegenomen, anderen doden de tijd op hun laptop. Een jongen naast me vertrouwt me toe dat er elke morgen een uur voor Schorem zijn deuren opent al een dikke rij voor de deur staat te wachten. Een andere jongen vertelt dat hij zojuist met de trein uit Deventer is aangekomen en blij is dat hij waarschijnlijk nog wel aan de beurt komt vandaag. Vier uur in de trein voor een bezoekje aan de kapper. ‘ Ik maak er een gezellig dagje uit van’, vertelt hij opgetogen. Met een mengeling van ongeloof en teleurstelling besluit ik mijn weg naar België te vervolgen. Drie en een half uur wachten op een knip- en scheerbeurt van € 55,-, dat kan ik me vandaag niet permitteren.

D’n Dries
Eenmaal aangekomen in Gent, google ik op mijn iphone naar barbiers in Vlaanderen en al snel kom ik op de site van Barbier d’n Dries, een klein zaakje in het dorpje Ranst, onder de rook van Antwerpen. De volgende dag rijd ik er op de terugweg naar huis langs en er is slechts 1 wachtende voor me: wat een meevaller! Dries blijkt een vriendelijk, kalme jongeman, wiens Antwerpse accent en manier van spreken nog het meest doet denken aan die van de bekende Vlaamse stand up comedian Philippe Geubels. De eerste vraag die ik krijg, is of ik een pintje lust. Maar natuurlijk! De sfeer is meteen gezet. Kort onderbreekt Dries de werkzaamheden bij de klant die hij op dat moment onder handen heeft om voor mij een verse koude pint in te schenken. Niet zomaar ene pint trouwens, maar een echte Seef. Een oud Antwerps biermerk dat voor de Tweede Wereldoorlog razend populair was in de Scheldestad en enkele jaren geleden opnieuw is geïntroduceerd en meteen een dikke hit werd in Antwerpen en omstreken.

IMG_5660Tevreden ga ik met mijn Seef bier op de wachtstoel zitten en dankzij de goeie wifi-verbinding kan ik gelijk even m’n mail checken. Het mooie van een echte herenkapper, is dat er geen vrouwen zijn en er dus een kalme, bijna serene sfeer hangt. De monotone Vlaamse stem waarmee Dries het voetbal en het weer bespreekt, werkt als een extra rustgevend mantra. De muziek van Bruce Springsteen wordt gedraaid vanaf vinyl en ook de kapperstoelen komen uit een ander tijdperk. Toch probeert Dries niet geforceerd een retrosfeertje te creëren in zijn zaak.

De behandeling die ik daarna krijg, is tot in de puntjes verzorgd. Mijn haar wordt gewassen en voor mijn baard getrimd wordt, krijg ik een warme handdoek over mijn hele hoofd. Met een klassieke scheerkwast wordt de scheerzeep op mijn gezicht gebracht, alles met een routenematige souplesse. De coupe die ik krijg is strak, old school, maar wel eigentijds: puur vakmanschap. Vijf jaar is Dries nu bezig met zijn Barbershop. Hij heeft gehoord van het enorme succes van Schorem in Rotterdam en hoopt net als de Rotterdammers ooit ook busladingen vol klanten te krijgen uit het hele land. Met enige jaloezie in zijn stem:  ‘In feite was ik met dat hele barbier-idee eerder dan zij.’

Natuurlijk gun ik Dries z’n succes, maar ik hoop dat Barbier d’n Dries buiten Ranst en omgeving nog even onbekend blijft, zodat ik als ik Antwerpen passeer onaangekondigd binnen kan blijven springen en na 1 Seefbiertje aan de beurt ben!

IMG_5661

Voor

IMG_5669

Na