Vind van Geenstijl wat je wil, maar het mobiliseren van bijna 1300 ‘stijlloze stemmentellers’ tijdens de Europese verkiezingen afgelopen donderdag, is een prestatie van formaat. Veel media beweren de macht te controleren, maar het tendentieuze, ongefundeerde en nodeloos kwetsende blog doet het gewoon. Heel veel lezers van het blog bleken bereid om belangeloos uren in een saai stemkantoor te staan met als enige doel het transparanter maken van ons democratische proces. Ik zie het de lezers van pakweg De Volkskrant nog niet doen.
‘Dat zullen we nog wel eens zien!’
Zelf vond ik de stijlloze stemmenpeiling van meet af aan een mooie actie. Natuurlijk is het onbestaanbaar dat de ongecontroleerde Brusselse machthebbers ons opleggen om het resultaat van zijn eigen verkiezingen (alleen Nederlanders op de lijst) drie dagen onder de pet te houden. Gelukkig ging minister Plasterk niet in op het Brusselse verzoek om de Geenstijl-actie te dwarsbomen. Was ook een kansloze missie geweest, want het staat in onze grondwet dat elke burger mag toezien op het tellen van de stemmen. Maar het mooiste vond ik het rebelse ‘dat zullen we nog wel eens zien’-gehalte van de hele actie. We hebben democratische recht en die zullen we gebruiken!!
Als zelfbewust democraat toog ook ik daarom donderdag om kwart voor negen richting buurtcentrum De Til in de Leidsebuurt in Haarlem, vijf minuten lopen van mijn huis. In het daar gevestigde ‘Stembureau 10’ maakten mijn laatste buurtgenoten nog snel gebruik van hun democratische recht. Toen de laatste gestemd had, meldde ik me bij de voorzitter van het stembureau met de mededeling dat ik aanwezig wilde zijn bij het tellen.
Het zal voor menig stembureau-voorzitter schrikken zijn geweest om opeens zoveel vrijwilligers te zien die gebruik maken van hun grondwettelijke recht om toe te zien of een verkiezing eerlijk verloopt. ‘U bent van Geenstijl’, werd mij enigszins argwanend gevraagd. ‘Nou ik ben niet vàn Geenstijl, maar ik ben wel van plan de verkiezingsuitslag van dit stembureau aan hen door te geven’, antwoordde ik beleefd. Toen ze zagen dat ik kwam in vrede, was het ijs snel gebroken en kreeg ik een kopje koffie aangeboden.
Rommelig tafereel
Het aanwezig zijn bij het stemmen tellen op een stembureau was voor mij best een louterende ervaring. Qua kneuterigheid doet het weinig onder voor de gemiddelde bingo-avond die doorgaans in het buurtcentrum wordt georganiseerd. De hoofdrollen worden ook ingevuld door kwieke jong-bejaarden en andere types met te veel tijd. Alle respect hoor voor deze vrijwilligers, maar als je beseft dat hier invulling wordt gegeven aan de kernprocedure van onze democratische machtsverdeling, dan is het best een rommelig tafereel.
IMG 0076 from Rens Ulijn on Vimeo.
Overal in de maatschappij maken we gebruik van de zegeningen van ICT om processen te versnellen en betrouwbaarder te maken. Zo niet bij onze verkiezingen: dan vertrouwen we we erop dat een groep gepensioneerden en huisvrouwen de papieren biljetten correct ordenen, stapelen en optellen. Het bleek tot nu toe in Nederland nog niet haalbaar om dit proces betrouwbaar te automatiseren. Vreemd toch, want voor de meeste transacties met de overheid kan ik als burger gebruik maken van mijn DigiD. Waarom niet hier? Als ik daarmee inlog kan ik toeslagen aanvragen en belastingaangifte doen. Waarom zou ik er dan niet mijn stem mee kunnen uitbrengen? Desnoods op een bemand stembureau, om misbruik uit te sluiten. Het zou in ieder geval de betrouwbaarheid ten goede komen, want we weten allemaal dat computers uiteindelijk beter kunnen tellen dan mensen.
Met een elektrisch telmachientje telde de voorzitter van Stembureau 10 in Haarlem donderdagavond de op de verschillende partijen uitgebrachte stemmen op.
D66 ook grootste in de Haarlemse Leidsebuurt
In Stembureau 10 werden eerst alle stemmen uit de stemkliko op enkele naast elkaar geplaatste tafels uitgestort. Daarna werden er stapels gemaakt van stemmen op 1 partij. Vervolgens werden die allemaal tegelijkertijd door verschillende mensen geteld en doorgegeven aan de stemvoorzitter. Uiteindelijk leverde dat de volgende uitslag op:
Opkomst: 728 uitgebrachte stemmen op 2000 oproepen
BLANCO: 3 stemmen
ONGELDIG: 4 stemmen
CDA: 33 stemmen
PVV: 60 stemmen
PvdA: 117 stemmen
VVD: 45 stemmen
D66: 143 stemmen
Groenlinks: 126 stemmen
SP: 73 stemmen
ChristenUnie/SGP: 9 stemmen
Artikel 50: 2 stemmen
IQ/De rechten-plichtenpartij: 0 stemmen
Piratenpartij: 20 stemmen
50 plus: 13 stemmen
De Groenen: 3 stemmen
Anti-euro partij: 1 stem
Liberaal Democratische partij: 4 stemmen
Jezus Leeft: 2 stemmen
Ikkiesvooreerlijk.eu: 3 stemmen
Partij voor de Dieren: 67 stemmen
Aandacht en eenvoud: 0 stemmen
Vanavond om 23.00 uur zullen we weten of de 664.316 door Geenstijl in heel Nederland getelde stemmen een betere voorspeller zijn gebleken van de daadwerkelijke uitslag dan de uitslagen van de exit polls. Vooralsnog ligt de peiling van Geenstijl niet heel ver af van die van Maurice de Hond.
Hoopvol signaal van verzet
Geenstijl is er in korte tijd in geslaagd om met een simpele online oproep 15 procent van de daadwerkelijk uitgebrachte stemmen geteld te krijgen. Misschien geen wereldnieuws, maar ik vind het toch een hoopvol signaal van verzet tegen een Europa dat -gezien zijn geringe democratische legitmatie- vaak best een grote mond heeft bij het bepalen van wat lidstaten wel en niet mogen. Mocht Europa over vijf jaar vasthouden aan een embargo op de nationale verkiezingsuitslagen, dan zou een club als die van Maurice de Hond er met betaalde stemmentellers en de juiste voorbereiding gemakkelijk voor kunnen zorgen dat 100 procent van de getelde stemmen geopenbaard kunnen worden binnen een uur of vijf na het sluiten van de stembureaus. Als democratielievend land zijn we dat aan onze stand verplicht!
UPDATE 26/5: Geenstijl zat er met zijn peiling twee zetels naast. CDA is -ondanks minder stemmen dan D66, maar dankzij lijstverbinding met CU/SGP- toch de grootste geworden. Ze krijgen 5 zetels en D66 4. Ook de vierde zetel voor de PVV was door Geenstijl als enige goed voorspeld. Daarmee heeft Geenstijl een betrouwbaardere peiling geproduceerd dan de grote ervaren peilingbureaus.
Uit de definitieve cijfers blijkt dat er zelfs meer dan de eerder mijn blog genoemde 1300 Stijlloze Stemmentellers op pad zijn geweest. In totaal waren 1442 tellers, die samen 767.856 stemmen telden op 1330 unieke, goedgekeurde stembureaus. Hulde!